«Ποιος φταίει; οι γονείς ή το παιδί; …»

Το πρόβλημα της «κληρονομικής αμαρτίας»

Η ευαγγελική περικοπή με το χωριό «ποιός αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του ώστε να γεννηθεί τυφλός;», θέτει ασφαλώς το πρόβλημα της κατανόησης της αμαρτίας, ως ενός γενικού φαινομένου με όλες τις συνέπειες επί της φύσεως και της ιστορίας και της προσωπικής αμαρτίας με τις επιπτώσεις στην ατομική μας ζωή.

Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος πάντα θέλει να ερμηνεύει τα φαινόμενα γύρω του. Ζητά «λογικές εξηγήσεις» για το καθετί. Έτσι, έχει ανάγκη μιας λογικής ερμηνείας για την αμαρτία, την ασθένεια και το θάνατο. Υπάρχει άραγε κάποια σχέση μεταξύ αυτών; Όπως η γέννηση και το καλό αποτελούν ένα μεγάλο αγαθό για τη ζωή του ανθρώπου, όμοια η αμαρτία και ο θάνατος αγγίζουν το βαθύ μυστήριο της ιστορίας. Και πολλές φορές αυτό το μυστήριο δεν επιδέχεται καμιά ερμηνεία. Παραμένει ένα ανεξήγητο μυστήριο. Το μόνο που μπορούμε να προσεγγίσουμε είναι μια λογική ερμηνεία των συνεπειών για τη ζωή.

Διψά ο Θεός για εμάς…

(Ο ίδιος ο Θεός ήλθε προς συνάντηση της Σαμαρείτιδος, γιατί «διψούσε» για την σωτηρία της).

Να με διψάει ο Θεός μου, να θέλει δηλαδή τη διόρθωση και τη σωτηρία μου αλλά με τρόπο που δείχνει τον πόθο Του και το βάθος της αγάπης Του για μένα, είναι εκείνο που κατανύσσει την ψυχή του κάθε ανθρώπου, όσο σκληρόκαρδος κι αν παρουσιάζεται στη ζωή του.

Αλλά αυτό είναι το πρόβλημα των περισσοτέρων μας: εγκλωβισμένοι στον εγωισμό μας, αδυνατούμε να φανταστούμε το «αδιανόητο», ότι έχουμε ένα Θεό, τον αληθινό Τριαδικό Θεό, που όχι απλώς υπάρχει – τι να το κάνει κανείς αυτό; – αλλά κινείται διαρκώς με μία κένωση του εαυτού Του για να μας προσλάβει μέσα Του και να μας κάνει μετόχους της δικής Του ζωής και μακαριότητας.

«Άνθρωπον ουκ έχω…»

Η μοναξιά του ανθρώπου στο μεγαλείο της…

«Δεν έχω άνθρωπο…»

Αν και ο ίδιος ο Θεός δίνει ευκαιρίες, χρειάζεται συχνά και το χέρι κάποιου συνανθρώπου, για να βοηθηθεί αυτός που αναμένει τη βοήθειά Του.

Αλλά, παρ΄ όλα αυτά, ακόμα και αν για χρόνια δεν υπάρχει η ανθρώπινη βοήθεια και συμπαράσταση, αλλά ωστόσο δεν χάνεται η ελπίδα και η πίστη, τότε έρχεται ο ίδιος ο Θεός να δώσει λύσει στο πρόβλημα και στις δυσκολίες.

«Η μετάνοια γεννιέται από την ελπίδα…»

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι περίοδος μετανοίας, περίοδος κατά τήν ὁποία ἡ πέτρινη καρδιά μας πρέπει, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά γίνει σάρκινη, καί ἀπό ἀναίσθητη νά γίνει αἰσθαντική, ἀπό ψυχρή καί σκληρή νά γίνει ζεστή καί ἀνοιχτή πρός τούς ἄλλους καί, κυρίως, πρός τόν ῎Ιδιο τόν Θεό.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι καιρός ἀνανέωσης, ὅπου καθετί -ὅπως γίνεται τήν ἄνοιξη- κάνει μία καινούρια ἀρχή· καί ἡ ἀνήλια ζωή μας ζωντανεύει καί πάλι μέ ὅλη τήν ἔνταση τήν ὁποία ὁ Θεός μπορεῖ νά δώσει σ’ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους, κάνοντάς μας διά τῶν ᾿Αχράντων Μυστηρίων καί τῶν πλούσιων δωρεῶν Του κοινωνούς τοῦ ῾Αγίου Του Πνεύματος, κοινωνούς θείας φύσεως.

Στηρίζει τις καρδιές μας…

Σε μέρες δύσκολες, βαριές και ανέλπιδες, ο λόγος του Ευαγγελίου έρχεται να φέρει χαρά και ελπίδα στη ζωή μας…

Ένα μικρό απόσπασμα από την ανάλυση του Ευαγγελίου της Β΄ Κυριακής των Νηστειών:

«Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ – τὸ ὅτι ὁ Θεὸς γνωρίζει τὰ πάντα – ὅταν βιώνεται σωστά, μᾶς ὠφελεῖ καὶ μὲ ἄλλον τρόπο. Τὸ μικρὸ παιδάκι αἰσθάνεται ἀσφάλεια ὅταν παίζει κοντὰ στὴ μητέρα του καὶ κάτω ἀπὸ τὸ βλέμμα της. Τὸ ἴδιο καὶ ὁ πιστὸς ποὺ ἀγάπησε τὸν Θεὸ καὶ ταπεινώθηκε ἀπέναντί Του σὰν παιδί, νιώθει τὴν καρδιά του νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ πνευματικὴ χαρὰ καὶ ἀσφάλεια, διότι αἰσθάνεται τὸ στοργικὸ θεῖο βλέμμα ἐπάνω του, γλυκαίνεται ἀπὸ τὴ θαλπωρὴ τῆς θείας ἀγάπης.

«Μόνον ο Θεός μπορεί να κρίνει…»

(ερμηνεία του αποστολικού αναγνώσματος της Κυριακής της Τυρινής)

Καλή δύναμη στον αγώνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής!

 

 

Αδελφοί, τώρα η τελική σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου να’ ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει να ’ρθεί. Γι’ αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, κι ας φορέσουμε τα όπλα του φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κοσμία, τέτοια που ταιριάζει στο φως.

 

«Είδες τον αδελφόν σου; Είδες Κύριον τον Θεόν σου!»

(μικρός σχολιασμός στο Ευαγγέλιο της Απόκρεω:

«Κυριακή της Κρίσεως» )

 

 

«Ἐ­­­­­­πείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδί­ψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συν­η­γά­γετέ με… ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλ­θε­τε πρός με».

Δὲν εἶναι σχῆμα λόγου ὅλα αὐτά. Οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε: «Εἶδες τὸν ἀδελφόν σου; Εἶ­δες Κύριον τὸν Θεόν σου!». Πράγματι. Κά­θε ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος «κατ’ εἰκό­να καὶ καθ’ ὁμοίωσιν» Θεοῦ.

 

Ο υιός και ο Πατέρας…

 

Η παραβολή του ασώτου υιού δεν έχει ως πρωταγωνιστή μόνο τον άσωτο υιό.

Έχει και τον σπλαγχνικό Πατέρα , που καρτερικά προσμένει την επιστροφή του και με άπειρη αγάπη δέχεται την ολόψυχη μετάνοιά του και τον βάζει και πάλι  στο πατρικό σπίτι.

 

«Ήλθε το ευλογημένο Τριώδιο!»

 

«Ἦλθε τὸ εὐλογημένο Τριώδιο!». Ἔτσι οἱ παλαιότεροι πιστοὶ ὑποδέχονταν τὴν περίοδο τοῦ Τριωδίου· μὲ χαρά, διότι ἀπέβλεπαν στὴν ὠφέλεια ποὺ ἀποκόμιζαν ἀπὸ αὐτὴν παρὰ στὸν κόπο της, ποὺ εἶναι ὁπωσδήποτε πολύς, ἂν κάποιος θέλει νὰ τὴ ζήσει μὲ συνέπεια.

Μὲ τέτοια διάθεση νὰ τὸ ποῦμε κι ἐμεῖς: «Ἦλθε τὸ εὐλογημένο Τριώδιο!», ἡ περίοδος κατὰ τὴν ὁποία καλούμαστε νὰ ἑτοιμασθοῦμε γιὰ τὸ Πάσχα, νὰ βιώσουμε τὴ Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου.

Τριώδιο: τὸ ταχύρρυθμο φροντιστήριο τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ἡ πιὸ μεγάλη καὶ πιὸ πνευματικὴ περίοδος τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, γεμάτη ὑπέροχα πνευματικὰ μηνύματα, πανάρχαιες κατανυκτικὲς ἱερὲς Ἀκολουθίες, ἀριστουργηματικοὺς ὕμνους. Ἀρχίζει σήμερα γιὰ μιὰ ἄλλη φορὰ στὴ ζωή μας ἡ μεγάλη εὐκαιρία νὰ δοῦμε περισσότερο τὴν ψυχή μας, νὰ φροντίσουμε τὴ μετάνοια, τὸν ἁγιασμό μας, νὰ σηκώσουμε τὰ μάτια μας ἀπὸ τὰ μάταια καὶ προσωρινὰ καὶ νὰ ζητήσουμε τὰ ἀληθινά, τὰ αἰώνια, τὰ ἄφθαρτα ἀγαθὰ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.

 

Τα «τάλαντα» και οι μητέρες

Με αφορμή την παραβολή των ταλάντων (μπορείτε να διαβάσετε σύντομη ανάλυση ΕΔΩ) ανέτρεξα σε ένα κείμενο του Αγίου Λουκά Κριμαίας, που αναφέρεται στα ιδιαίτερα χαρίσματα που έχουν κάποιες γυναίκες αλλά και στον πρωταρχικό ρόλο της γυναίκας ως μητέρας:

«Αν η γυναίκα έχει κάποια προσόντα δεν πρέπει να τα αφήσει. Αν της έδωσε ο Θεός βαθιά διάνοια μπορεί να ασχοληθεί με την επιστήμη ή τη λογοτεχνία. Επαναλαμβάνω, είναι μεγάλο λάθος και είναι ανεπίτρεπτο να περιορίζουμε το ρόλο της γυναίκας στην τεκνογονία και την ανατροφή των παιδιών.

Αυτό όμως δεν αφορά όλες τις γυναίκες. Διότι είναι λίγες οι γυναίκες που έχουν κάποιες εξαιρετικές ικανότητες ή ταλέντα ή κλίση στην τέχνη, την επιστήμη ή την φιλοσοφία. Οι περισσότερες ως το σημαντικότερο έργο τους πρέπει να βλέπουν αυτό για το οποίο τις προόρισε ο Κύριος. Το να γεννάει η γυναίκα και να φροντίζει τα παιδιά της είναι έργο σπουδαιότατο. Και είναι απαράδεκτο να αφήνει η γυναίκα το παιδί της χωρίς φροντίδα. Καμία άλλη γυναίκα δεν μπορεί να φροντίσει το παιδί της όπως το φροντίζει η μητέρα του.

Για τις κρίσεις…

 

Με αφορμή το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής του Ζακχαίου:

 

«… ὁ «υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» ἦλθε ἀπὸ τὸν οὐ­ρανὸ στὴ γῆ γιὰ ν’ ἀναζητήσει καὶ νὰ σώσει ὅλη τὴν ἀν­θρω­πό­τη­τα, ποὺ σὰν χαμένο πρόβατο κινδύνευε νὰ πεθάνει μέ­σα στὴν ἁμαρτία.

Πόσο λάθος κάνουμε οἱ ἄνθρωποι στὶς κρίσεις μας! Ὅλοι ἔσπευσαν νὰ κατακρίνουν τὸν Κύριο ποὺ εἰσῆλθε στὸ σπίτι τοῦ ἀρχιτελώνη, χωρὶς νὰ ὑποψιάζον­ται τὴν κοσμογονία ποὺ γινόταν τὴν ἴδια ὥρα μέσα στὴν ψυχὴ τοῦ Ζακχαίου. Καὶ ἀμέσως διαψεύσθηκαν.

 

«Είμαστε τυφλοί και δεν το ξέρουμε…»

Απόηχοι της Κυριακής

.

Η θεραπεία του τυφλού της Ιεριχούς…

Μια υπέροχη ερμηνεία, που θέτει τη ζωή μας ολόκληρη σε άλλη βάση:

.

.

.

«Είμαστε τυφλοί. Τυφλοί σχετικά με την δική μας ζωή, αλλά και σχετικά με την περίπλοκη και πλούσια ζωή των άλλων που είναι δεμένοι με μας. Είμαστε τυφλοί στο να καταλαβαίνουμε τους δρόμους του Θεού στην ιστορία, τυφλοί σε σχέση με μοναδικούς ανθρώπους ή ολόκληρες ομάδες ανθρώπων – σε πιστούς και άπιστους, σε δικούς μας και σε ξένους. Στους δικούς μας είμαστε τόσο τυφλοί όσο και στους ξένους. Άραγε δεν είναι σαφές, άν απλά το σκεφτούμε λίγο;

Για την «ευχαριστία»…

«Απόηχοι της Κυριακής»

.

..

.

«Όποιος ευχαριστεί, παρακινεί τον ευεργέτην του να του δίδει περισσότερες ευεργεσίες.

Η ευχαριστία του λαμβάνοντος ερεθίζει τον δίδοντα να δώσει δωρήματα μεγαλύτερα από τα προηγούμενα».

(άγιος Ισαάκ)

.

Και πάλι ο ίδιος ο άγιος Ισαάκ λέγει:

«όποιος δεν ευχαριστεί για τα μικρότερα, και στα μεγαλύτερα είναι ψεύστης και άδικος».

.

Για τα χαρίσματα (Απόηχοι της Κυριακής #13)

 

⁷ Στον καθένα από εμάς δόθηκε η χάρις, τα χαρίσματα και οι δωρεές, σύμφωνα με το μέτρον, με το οποίον δικαίως και σαφώς μοιράζει ο Χριστός τας δωρεάς του.

(Ας μη υπάρχουν, λοιπόν, ζηλοφθονίες μεταξύ σας, διότι τα χαρίσματα είναι δώρα του Θεού, για την εξυπηρέτηση όλων).

 

Απόηχοι της Κυριακής #12

 

«Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι,

τον δρόμον τετέλεκα,

την πίστιν τετήρηκα·

λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος,