Oι λαγάνες μας! η ιστορία τους και μια συνταγή για εύκολες, γρήγορες και πολύ νόστιμες λαγάνες

Καθαρά Δευτέρα χωρίς λαγάνα γίνεται; Δεν γίνεται!

Και γιατί να μην την φτιάξουμε μόνοι μας στο σπίτι, με αγνά υλικά και με μεράκι; Έτσι μεταδίδουμε και στα παιδιά μας την τιμή στις παραδόσεις μας και γευόμαστε αυτό το ιδιαίτερο ψωμί που συνηθίζουμε να τρώμε μόνο την Καθαρά Δευτέρα.

Ας δούμε την ιστορία της λαγάνας και ας περάσουμε μετά στην συνταγή μας.

 

Βέβαια, η λαγάνα είναι τελικά απλή στην παρασκευή, αν δοκιμάσουμε την παρακάτω συνταγή που θυμίζει περισσότερο σουσαμένιο κουλούρι Θεσσαλονίκης (η συνταγή ΕΔΩ).

Την έφτιαξα σήμερα και θέλω να την μοιραστώ μαζί σας, με όσους δεν έχουν χρόνο για πολύωρες προεργασίες αλλά θέλουν να μοσχομυρίσει το σπίτι τους! Αν την φτιάξετε από τις προηγούμενες μέρες και την διατηρήσετε στην κατάψυξη, αποψύχοντάς την έχετε λαγάνα (σαν) ολόφρεσκη!

Φτιάξτε την και εσείς και μην περιορίσετε την κατανάλωσή της την Καθαρά Δευτέρα. Ευχαρίστως τρώγεται και κατά την διάρκεια όλης της Μεγάλης Σαρακοστής, αφού περιέχει και σουσάμι,πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά αλλά και όλη την χρονιά, σε νηστίσιμες ή μη περιόδους. Μπορεί κάλλιστα να γίνει και «γεμιστή», δηλ. ένα σπιτικό σάντουιτς με ό,τι επιθυμούμε, και να αποτελέσει κολατσιό για το σχολείο ή τη δουλειά.

Πέρσι είχα αναρτήσει μια πολύ νόστιμη συνταγή που θα την δείτε ΕΔΩ και φέτος την παραλλαγή για μια πολύ γρήγορη και πεντανόστιμη λαγάνα!

,

,

Η ιστορία της λαγάνας

(Δημοσιεύθηκε στο αριθ.182 τεύχος της»Βοϊακής γής»,Μάρτιος-Απρίλιος 2003)
,

Το παραδοσιακό  έθιμο της λαγάνας παίζει  πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς  Δευτέρας. Με αφορ­μή λοιπόν αυτή την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότε­ρα την ιστορία της, που χάνεται στους αιώνες.

,

Η λαγάνα  είναι άζυμος άρτος ,δηλ. παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαικό  Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

,
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα  μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει  «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών». Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.
,

,

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της «κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι  όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.ΜΑΡΙΑ ΓΚΙΟΥΔΦΕΣΗ πηγή

,

,

Περνάμε στην συνταγή μας:

Βασίστηκε στην συνταγή για σουσαμένιο κουλούρι Θεσσαλονίκης, που την φτιάχνουμε πολύ συχνά και πάντα πετυχαίνει (δείτε την ΕΔΩ)

,

Υλικά:

1 κιλό αλεύρι άσπρο  (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και μείγμα με λίγο αλεύρι ολικής αλέσεως)

500 γρ νερό

2 φακελάκια μαγιά

1 κουταλάκι αλάτι

2 κουταλιές σούπας γεμάτες ζάχαρη (και λίγη ακόμα, αν μας αρέσουν γλυκές)

2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο (προαιρετικά- εγώ δεν χρησιμοποίησα, γιατί τις ήθελα άλαδες)

σουσάμι

,

Εκτέλεση:

Βάζουμε τα υλικά σε μια λεκάνη ζυμώματος και ζυμώνουμε ελαφρά, ώσπου να έχουμε μια ζύμη ενιαία. Μεταφέρουμε την ζύμη στον πάγκο και συνεχίζουμε για λίγο το ζύμωμα. H ζύμη πρέπει να είναι μαλακή και απλώς να μην κολλάει στα χέρια μας.

Αφήνουμε την ζύμη να ξεκουραστεί για 10 λεπτά περίπου, σκεπασμένη με μια πετσέτα.

,

,

Μετά, σε αλευρωμένη επιφάνεια, ανοίγουμε σε φύλλο την ζύμη- εμείς φτιάξαμε 4 μεγάλες λαγάνες, μπορούν να γίνουν και μικρότερες.

Τις πατούμε με τα δάχτυλα και τις τρυπούμε με ένα πηρούνι.

Τις αλείφουμε με λίγο χλιαρό νερό και πασπαλίζουμε και τις δυο επιφάνειες με σουσάμι.

Τις αφήνουμε σκεπασμένες σε ζεστό μέρος να φουσκώσουν για 20 λεπτά.

,

,

Στην συνέχεια προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς στον αέρα και τις ψήνουμε για 20- 25 λεπτά, μέχρι να ροδοκοκκινίσουν. Δεν τις αφήνουμε πολύ μέσα στον σβηστό φούρνο, για να μην στεγνώσουν.

,

Όταν κρυώσουν, μπορούμε να τις διατηρήσουμε στην κατάψυξη και αφού τις αποψύξουμε είναι σαν ολόφρεσκες!

,

Καλή επιτυχία!

.

Καλό τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας και Καλή Μεγάλη Σαρακοστή!

Αλεξία momyof6

.

,

οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της οικογένειάς μας. Αν θέλετε να τις αναδημοσιεύσετε, παρακαλώ επικοινωνείστε μαζί μας. Ευχαριστώ!

 

σχετικές αναρτήσεις :

“Προσπάθησε πάλι!” (ο χαρταετός, από ένα παλιό αναγνωστικό)

Αφιέρωμα: Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: το έθιμο- κατασκευές και βίντεο για παιδιά

Πώς φτιάχνουμε προζύμι και πώς ζυμώνουμε ψωμί