Ἡ ἀνορεξία ὡς… πρότυπο!(1ο)

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος 

Τελευταῖα γίνεται πολὺ συζήτηση γιὰ τὶς ἀποκαλούμενες «διατροφικὲς διαταραχές», ποὺ δὲν εἶναι ἄλλες ἀπὸ τὴν νευρικὴ ἀνορεξία καὶ τὴ βουλιμία, οἱ ὁποῖες ἔχουν μεγάλη ἔκταση στοὺς νέους καὶ ἰδιαίτερα στοὺς ἐφήβους.
Ἡ νευρικὴ ἀνορεξία πλήττει πολὺ πιὸ συχνὰ τὰ κορίτσια ἀπ’ ὅτι τὰ ἀγόρια καὶ ἐμφανίζεται ἀκόμη καὶ στὴν ἡλικία τῶν 12 ἐτῶν, εἶναι σοβαρότερη ὡς πάθηση ἀπὸ τὴν βουλιμία κι ἔχει τὸ μεγαλύτερο ποσοστὸ θνησιμότητας (20%)!
Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι ἡ νευρικὴ ἀνορεξία ἐξελίσσεται πλέον σὲ κίνημα, μὲ χαρακτήρα ἀκόμη καὶ ἰδεολογικό, μὲ καταστρεπτικὲς συνέπειες στὴ νέα γενιά. Οἱ ἀνορεκτικοὶ φθάνουν νὰ καταδικάζουν τὸν ἑαυτό τους σὲ συνειδητὴ αὐτοκαταστροφὴ διὰ τῆς ἀσιτίας, ἡ ὁποία ἐνέχει ὑποσυνείδητη ἐπιθυμία θανάτου, ὅπως ἀναφέρουν οἱ εἰδικοί!

 Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε… Περὶ τίνος ἀκριβῶς πρόκειται; Ἂν καὶ πολλοὶ εἶναι οἱ παράγοντες ποὺ θεωροῦνται ὑπεύθυνοι γιὰ τὴ γέννηση καὶ τὴ συντήρηση αὐτῶν τῶν διαταραχῶν, τελευταῖα ἔχει γίνει σαφὲς πὼς πρόκειται γιὰ «πολιτισμικὲς διαταραχές», ὅπως ἀποκαλοῦνται.
Αὐτὸ σημαίνει πὼς γεννιοῦνται καὶ συντηροῦνται ἀπ’ τὰ πρότυπα ὀμορφιᾶς, ποὺ προβάλλει ἡ κοινωνία μας. Τὸ πρόβλημα αὐτὸ παρατηρεῖται στὶς δυτικὲς κοινωνίες. Μάλιστα παιδιὰ ἀπὸ χῶρες τῆς Ἀσίας, ποὺ μετανάστευσαν στὴν Ἀγγλία, ἀνέπτυξαν τὶς διαταραχὲς αὐτὲς ἀμέσως μόλις ἦρθαν σὲ ἐπαφὴ μὲ τὶς νέες ἀξίες ὀμορφιᾶς!
Τὰ συμπτώματα τῆς νευρικῆς, εἰδικά, ἀνορεξίας εἶναι ὅτι αὐτὸς ποὺ πάσχει ἀπ’ αὐτὴν… – δὲν εἶναι ἱκανοποιημένος ἀπ’ τὸ σῶμα του – ἀρνεῖται νὰ διατηρήσει τὸ σωματικό του βάρος στὰ ἐπίπεδα τοῦ κατώτερου φυσιολογικοῦ – βιώνει ἔντονα τὸν φόβο νὰ μὴ τὸ αὐξήσει καὶ προσαρμόζει ὅλη τὴ ζωὴ του γύρω ἀπ’ αὐτὸ – πιστεύει ὅτι τὸ βάρος του εἶναι μεγαλύτερο τοῦ φυσιολογικοῦ – ἔχει ἐμμονὴ στὰ πρότυπα ὀμορφιᾶς – διαθέτει χαμηλὴ αὐτοεκτίμηση κ.λπ.

Στὴ Γαλλία ψηφίστηκε νόμος γιὰ τὴν ἐπιβολὴ αὐστηρῶν ποινῶν γιὰ τοὺς ὑπευθύνους διευθύνσεων τοῦ Internet, ἀλλὰ καὶ ἐκδόσεων, ποὺ ἐκφράζουν θέσεις ὑπὲρ τῆς νευρικῆς ἀνορεξίας ἢ δίνουν ὁδηγίες ἐνθαρρύνοντας τὶς νεαρὲς κοπέλλες, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἀνήλικα κορίτσια, νὰ ὑποβάλλονται σὲ ἐξαντλητικὲς δίαιτες.

 Μάλιστα ἔχουν καταγραφεῖ κάπου 400 ἠλεκτρονικὲς διευθύνσεις τοῦ διαδικτύου, οἱ ὁποῖες προωθοῦν μὲ τὰ ψευδώνυμα «ana» καὶ «mia» τὴν ἀνορεξία, ἀλλὰ καὶ τὴν βουλιμία! Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ περίπτωση γαλλικῶν μπλὸγκ μὲ τίτλο «Be Perfect» (δηλ. «Γίνε Τέλεια») καὶ «Be Pro Ana» («Γίνε Φιλοανορεξικὴ»), ποὺ ἐνθαρρύνουν τὰ κορίτσια νὰ ἀρνοῦνται τὸ φαγητὸ καὶ νὰ παίρνουν καθαρτικά, ὥστε νὰ κάνουν τὸ σῶμα τους νὰ μοιάζει μὲ αὐτὰ τῶν προτύπων τους, δήλ. τῆς Νικὸλ Ρίτσι καὶ τῆς Βικτόρια Μπέκαμ!
Ἡ Ὑπουργὸς Ὑγείας τῆς Γαλλίας Ροζελὶν Μπασλὸ εἶπε: «Ἔχουμε παρατηρήσει ὅτι τὸ περιβάλλον ποὺ δημιουργεῖται στὴν κοινωνία ἀπὸ τὰ ΜΜΕ μοιάζει νὰ εὐνοεῖ τὴν ἀναγκαιότητα διαταραγμένων συμπεριφορῶν ὑποσιτισμοῦ καὶ γι’ αὐτὸ πιστεύω ὅτι εἶναι ἀπαραίτητο νὰ δράσουμε». Τὸ κίνημα τῶν… «pro-ana»!

Ἡ λέξη «pro-ana» προέρχεται ἀπ’ τὸ «promote» καὶ τὸ «anorexia» καὶ σημαίνει «προωθῶ» τὴν «ἀνορεξία»! Πίσω τους ὑπάρχει ἕνας ὁλόκληρος κόσμος, ἕνα πρωτότυπο κίνημα, θὰ λέγαμε φοβερὸ καὶ ἀπαίσιο! Ἡ πρώτη «αἴσθηση», ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχει κανεὶς γι’ αὐτό, εἶναι τὸ διαδίκτυο!
Γιατί τὸ κίνημα αὐτὸ οὐσιαστικὰ εἶναι κίνημα μέσῳ τοῦ διαδικτύου, τὸ ὁποῖο τὸ διαμορφώνει, τὸ προβάλλει καὶ τὸ ἐπιβάλλει!
Ἂς σημειωθεῖ ὅτι οἱ σχετικὲς ἱστοσελίδες αὐξάνουν ραγδαῖα μὲ διάφορους τίτλους καὶ ὀνόματα. Ἔτσι, ἐνῶ οἱ ἱστοσελίδες αὐτὲς τὸ 2003 ἦταν μόλις 6.500 τὸ 2010 ἔφθασαν τὰ 2.600.000! Πολλὲς ἀπ’ αὐτὲς ἔχουν πλέον καταργηθεῖ, ὅμως κάθε λεπτὸ δημιουργοῦνται νέες.

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἀκόμη πὼς ὅλες τους ἔχουν μία ἰδιάζουσα ὁμοιότητα καὶ κάποια κοινὰ χαρακτηριστικά. Τὸ κίνημα αὐτὸ ἔχει τὴν ἀνορεξία ὡς πρότυπο ζωῆς καὶ ὡς ἰδεολογία ἀκόμη! Μάλιστα χρησιμοποιοῦν καὶ τὴν ὁρολογία «Thinspiration », ποὺ προέρχεται ἀπ’ τὶς λέξεις «thin» καὶ «inspiration» ποὺ ἑρμηνεύονται ὡς ἐκεῖνον ποὺ «ἐμπνέεται» ἀπ’ τὸ «ἀδύνατο»!
Ἐκεῖ ποὺ στοχεύει τὸ κίνημα αὐτὸ εἶναι νὰ προάγει τὴν ἀνορεξία ὄχι μόνο στὸ ἐπίπεδο τῆς σίτισης, ἀλλὰ καὶ σ’ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ τῶν μελῶν του, ἡ ὁποία πρέπει νὰ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν μέχρι θανάτου αὐτοέλεγχο, τὴν αὐτοσυγκράτηση καὶ τὴν τελειότητα!
Δηλαδὴ ξεκινᾶ ἀπ’ τὴ διατροφὴ καὶ ὁλοκληρώνεται στὸν τρόπο ποὺ τὸ ἄτομο σκέφτεται, νοιώθει καὶ ἀλληλεπιδρᾶ μὲ ἄλλα ἄτομα!
Γράφει ἡ ἐφημ. «Καθημερινή»: «Στὶς σελίδες αὐτές, ἡ διατροφικὴ διαταραχὴ «μεταμορφώνεται» σὲ ἐναλλακτικὸ –καὶ ἄκρως ἐπικίνδυνο– τρόπο ζωῆς, σὲ πρότυπο(;) ὀμορφιᾶς, σὲ κοινὸ σημεῖο ἀναφορᾶς νέων ἀπ’ ὅλο τὸν κόσμο». Ἐκεῖ δὲ κυκλοφοροῦν ἑκατομμύρια φωτογραφίες μὲ κοκκαλιάρηδες ἀνθρώπους τὰ ὁποῖα, ἀντὶ νὰ εἶναι πρότυπα πρὸς ἀποφυγή, εἶναι δυστυχῶς πρότυπα ὀμορφιᾶς, δύναμης, ἐπιτυχίας καὶ ζωῆς!

 Γι’ αὐτοὺς ἡ ἀνορεξία εἶναι ἡ ἀπόλυτη ὀμορφιά, ἡ τελειότητα, ἡ ἁγνότητα, ἡ δύναμη, ἡ πίστη, τὸ ἰδανικό, ἡ ἀφοσίωση, ἡ ἀγάπη καὶ τὸ μῖσος μαζί! Οἱ «πιστοὶ» ἀνορεκτικοὶ τὰ υἱοθετοῦν καὶ τὰ ἀκολουθοῦν αὐτὰ ἀπολύτως κι ἔχουν ὡς μοναδικὸ προορισμὸ νὰ ἐπιτύχουν τὸ «τέλειο», ποὺ εἶναι αὐτὸ τὸ ἀποστεωμένο ἀνορεκτικὸ σῶμα!
Ἐπιπλέον, ὅπως γράφει «Τὸ Βῆμα», «ἡ “ana” (=ἀνορεξία) παρουσιάζεται αὐστηρὴ καὶ ἀπαιτητική, ζητώντας ἀπ’ τοὺς πιστοὺς νὰ ζοῦν βάσει τῶν κανόνων της.
Γιὰ παράδειγμα, σὲ μία σελίδα μιλάει ἡ θεὰ “Ana”: Εἶμαι ἐκεῖ ὅταν ξυπνᾶς τὸ πρωὶ καὶ τρέχεις στὴ ζυγαριά, ὅταν δὲν θέλεις νὰ φᾶς μπουκιά… Εἶμαι ἐχθρὸς καὶ φίλη σου… Προσεύχεσαι σ’ ἐμένα νὰ ρίξω τὸ βάρος σου… Θέλω νὰ μὲ κρύβεις ἀπ’ τὸν κόσμο, νὰ μὴ μάθει κανεὶς τίποτε …παρουσιάσου σωστὰ στὸν κόσμο, στήσου ἴσια, ρούφα πιὰ αὐτὴ τὴν κοιλιά, παλιοαγελάδα! Μὲ ἀηδιάζεις! Ἂν τολμήσεις καὶ φᾶς, θὰ σὲ ἀναγκάσω νὰ πέσεις πάνω ἀπ’ τὴν τουαλέτα, νὰ πιέσεις τὰ δάχτυλα στὸν λαιμό σου καὶ νὰ ξερνᾶς ὥσπου νὰ φτύνεις αἷμα! Ὑπάκουσε! Εἶσαι δική μου! Μοῦ ἀνήκεις!».

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ δὲ τὸ γεγονός, πὼς στὶς ἱστοσελίδες αὐτὲς συναντῶνται οἱ ἀνὰ τὸν κόσμο ἀνορεκτικοί, οἱ ὁποῖοι δίνουν κουράγιο ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, δὲν παραδέχονται μὲ τίποτα πὼς εἶναι ψυχικὰ ἀσθενεῖς, ἀρνοῦνται πεισματικὰ τὸν ὅρο «διαταραχή», εἶναι ὑπερήφανοι γιὰ τὴν ἐπιλογή τους ποὺ τὴν θεωροῦν μάλιστα καὶ δρόμο γιὰ τὴν τελειότητα, καὶ καταδικάζουν τὴν κοινωνία ποὺ τοὺς ἀπορρίπτει, καὶ γενικὰ προσπαθοῦν νὰ διατηρήσουν ὅλοι μαζὶ ζωντανὸ καὶ μὲ πολὺ καμάρι τὸν κόσμο τους!1

Γράφει γιὰ παράδειγμα μία τέτοια ἀνορεκτική: «Αἰσθάνομαι τόσο ὑπερήφανη, ποὺ βρίσκομαι μαζί σας, μαζὶ στὸν ἀγώνα μας, μαζὶ στὴ ζωὴ καὶ στὸν θάνατο, στὰ καλὰ καὶ στὰ κακά. Ἡ Αna μὲ κρατάει στὰ χέρια της μὲ ἀγάπη καὶ μοῦ ψιθυρίζει ὅτι ὅλα θὰ πᾶνε καλά.
Ὅτι ἐδῶ κανεὶς δὲν θὰ μὲ πειράξει. Ἐδῶ εἶναι ὁ κόσμος μου. Ἐδῶ θέλω νὰ εἶμαι. Μαζί σας, ἀδέλφια μου»! Γράφει καὶ μία ἄλλη ἀνορεκτική: «Ἐδῶ καὶ τρεῖς ἡμέρες ἔπαψα νὰ τρώω. Δὲν ἔχω δύναμη νὰ κινηθῶ. Κοιτάζω ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο δίχως νὰ βλέπω. Νιώθω τὸν χρόνο νὰ κυλάει ἀργά. Ὁ πόνος μου ἀξίζει… εἶναι ἡ σωτηρία μου»! [Περισσότερα γιὰ τὶς ἀντιλήψεις τους θὰ ἀναφέρουμε στὸ ἑπόμενο φύλλο, στὸ ὁποῖο καὶ θὰ ὁλοκληρώσουμε τὸ θέμα μας]

1. Ἡ κατάσταση αὐτή θυμίζει τούς ὁμοφυλόφιλους

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φυλ. 1999, 22 Νοεμβρίου 2013

από αναβάσεις